Wees niet gek. Doe de tekencheck!
Waarom is het zo belangrijk om je te controleren op teken?
- Een teek bijt je meestal zonder dat je het merkt. Een teek is erg klein en de beet is pijnloos.
- Een teek bijt zich ook vast op plaatsen die bedekt zijn met kleren, of die niet direct zichtbaar zijn (onder het haar, achter de oren, in de navel).
- Elk jaar worden erg veel mensen gebeten door een teek, zeker niet alleen na een wandeling in het bos. En bij elke beet is er natuurlijk een kans dat je ziek wordt.
Wanneer controleer je?
Maak een gewoonte van de tekencheck bij jezelf en anderen! Controleer elke avond
- nadat je gaan wandelen bent in het bos, in een park, op de heide of in de duinen.
- op kamp met de jeugdbeweging.
- tijdens een trektocht, op vakantie in een gebied met veel teken, …
Heb je veel last van teken in je tuin? Controleer je dan elke avond. Maak er een gewoonte van bij het slapengaan. Lees onderaan deze pagina wat je kan doen wanneer je veel teken hebt in je tuin.
Hoe moet je controleren?
Een teek kruipt op je lichaam én onder je kleren op zoek naar een warm plekje.Dat kan overal op je lichaam zijn. Controleer je dus ook overal! Niet enkel je armen, benen, borstkas en buik, maar ook
- Hoofd
- Haarlijn
- Achter de oren
- Oksels
- Navel
- Lies
- Bilnaad
- Knieholte
- Tussen de tenen
Laat anderen je helpen of gebruik een spiegel.
Hoe verwijder je een teek?
Verwijder de teek rustig in één beweging.
- Knijp een teek niet plat, want dan kan hij de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt, doorgeven.
- Gebruik geen alcohol, jodium, zeep, ether of olie. Zo vermijd je dat de teek ziektekiemen doorgeeft door over te geven.
- Verbrand de teek ook niet.
- Draai niet aan een teek. Elke manipulatie kan de teek doen braken. Je verhoogt zo het risico op besmetting. Trek de teek er in één beweging uit met een tekenverwijderaar.
Welke tekenverwijderaars bestaan er en hoe gebruik je ze?
Er zijn verschillende tekenverwijderaars op de markt. Hieronder kan je lezen hoe je elke verwijderaar kan gebruiken en wat je kan doen indien je niets bij hebt.
- Het is moeilijk om te zeggen welke verwijderaar de beste is. Persoonlijke ondervinding en voorkeur speelt hierbij een rol.
- Een tekenverwijderaar kan je kopen in sommige grootwarenhuizen, bij de apotheek, bij een drogist of online bestellen. De prijs schommelt tussen € 2 en € 13 euro per verwijderaar.
De gekozen volgorde is alfabetisch en duidt dus niet op een voorkeur voor één van de verwijderaars.
Pincet
Kies een pincet met dunne punt. Neem de teek bij zijn kop vast, zo dicht mogelijk bij je huid zodat je de buik niet plet. Gebruik geen pincet met dikke punt.
TELENKAART
Hou de tekenkaart dicht tegen je huid om de teek te verwijderen.
Tekenkoevoet
Tekenlasso
Tekenlepel
Tekentang
Tekentrekker
Hou de tekentrekker dicht tegen je huid om de teek te verwijderen.
Lus of nagel
Heb je niets bij de hand? Je kunt eventueel een lus maken met een dun draadje of je kunt aan iemand met scherpe nagels vragen om de teek in één keer te verwijderen door langs je huid te schrapen.
Algemene tip: je kunt beter even wachten met een teek te verwijderen in plaats van de buik van de teek te pletten.
Hoe verzorg je een wondje?
Het is niet erg als een pootje of een stukje van het hoofd blijft vasthaken in je huid. De bacterie wordt zo niet doorgegeven. Het kan wel een kleine infectie veroorzaken. Verzorg dan het wondje dus. Maak het indien nodig proper met water en zeep.
Volg de plaats van de tekenbeet goed op!
Help jezelf herinneren aan de controle van de beet: zet bijvoorbeeld een wekelijkse herinnering in je agenda gedurende vier weken.
Extra mogelijke preventiemaatregelen
Een tekenbeet vermijden is niet gemakkelijk. Je kunt wel enkele eenvoudige maatregelen nemen om de kans te verkleinen dat een teek je bijt. MAAR: geen enkele maatregel is 100% waterdicht. Controle blijft dus echt noodzakelijk.
Enkele preventiemaatregelen die je kan nemen en waarvan het bewezen is dat ze helpen:
- Blijf zo veel mogelijk op de paden.
- Draag kleding die je armen en benen bedekt en gesloten schoenen. Stop je broekspijpen in je kousen.
- Draag lichtgekleurde kleding, dan zie je een teek beter.
- Gebruik een insectenwerend middel met bijvoorbeeld DEET op je onbedekte huid.
Buiten zijn, bewegen in en genieten van de natuur is leuk en bovenal gezond.
Laat je dus niet afschrikken door het risico op een tekenbeet. Controleer nog dezelfde dag op tekenbeten nadat je in de natuur was en volg de symptomen op. Zo verklein je het risico op de ziekte van Lyme.
Heb jij veel last van teken in je tuin?
Wanneer je veel last hebt van teken in je tuin, is het belangrijk om er dagelijks een gewoonte van te maken om je gezin te controleren op teken. Maak er een gewoonte van in je dagelijks leven, bijvoorbeeld bij het tanden poetsen ’s avonds of bij het slapen gaan.
Denk ook aan je bezoekers, zij zijn het niet gewoon om te controleren op teken. Maak er hen attent op!
Andere tips die relevant zijn voor mensen die thuis vaak teken hebben:
- Je wil natuurlijk graag vermijden dat dezelfde teek je nogmaals bijt. Gooi de verwijderde teek daarom niet zomaar levend in je vuilnisbak. Een teek duw je niet makkelijk plat. Verwijderde teken kan je makkelijk onschadelijk maken door ze in plakband te plakken of in een afgeknoopt plastic zakje in de vuilnisbak te gooien.
- Teken kunnen ook in je kleding achterblijven. Klop na je activiteit in de tuin je kleding goed uit.
- Je tuin volledig tekenvrij houden is onmogelijk, maar verminder de kans door struiken en heggen te snoeien en regelmatig je gras te maaien, overhangende planten te vermijden en een scheiding te maken tussen de beplanting en het gazon (kiezels of houtsnippers). Wied onkruid en haal droge bladeren weg uit je tuin: dit zijn de geliefkoosde plekjes van teken en het ideale onderdak voor tekenlarven.
- Huisdieren kunnen teken binnenshuis brengen. Controleer je huisdier op teken en stofzuig regelmatig.
- Het is nog niet helemaal wetenschappelijk bewezen, maar een aantal bevragingen (in 2015) onder Amerikaanse kippen- en pluimveehouders wezen telkens uit dat kippen en pluimvee de tekenpopulatie in je tuin drastisch doen dalen.